Nếp Khau Phạ được xếp vào một trong những loại nếp ngon nhất nước ta, đồ lên thành xôi có vị thơm ngọt và dẻo, rời từng hạt chứ không dính chặt lấy nhau như đa phần các loại nếp thường khác.

Gạo nếp ở đây rất ngon, dẻo thơm nổi tiếng là vì cánh đồng lúa được tưới mát bởi con suối đầu nguồn Mường Lùng, lúa được gieo trồng trên một nền đất hiếm, tầng phong hóa mỏng, nồng độ kali cao, thung lũng Khau Phạ lại nằm gọn giữa ba ngọn núi cao là Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song nên biên độ dao động nhiệt độ trong ngày lớn, thời gian đêm dài hơn ngày. Đây là yếu tố quan trọng làm tăng mạch tinh bột Aminôtécpin, quyết định sự dẻo thơm của hạt gạo. Thêm nữa là cấu tạo của đất Khau Phạ tơi xốp, dễ thấm nước và khí hậu trong lành, thuận lợi cho cây lúa phát triển tự nhiên nên cây nếp Khau Phạ trồng xuống bén rễ xanh non mơn mởn. Chính vì vậy nếp Tan Khau Phạ được coi là gạo sạch và có mùi thơm rất lạ. Điều đặc biệt hơn nữa là không nơi nào trồng được loại lúa này mà cho thứ gạo thơm, dẻo như vùng thung lũng Khau Phạ. 

Đặc tính: Hạt gạo to tròn, có hạt đục, hạt trong, đều hạt với mùi thơm đặc biệt nồng nàn như hương cốm mới. Gạo Nếp Khau Phạ có khi bị nhầm với gạo Nhật Japonica hay Nếp Cái Hoa Vàng, nhưng khi quan sát kỹ thì các loại gạo này hoàn toàn khác nhau.

Cách nấu: Nếp Khau Phạ có độ dính cao, sử dụng để nấu xôi, cơm nếp... Gạo có hàm lượng tinh bột cao, chứa nhiều dinh dưỡng. Nếp Khau Phạ được người Thái Khau Phạ chế biến thành nhiều món ăn mang đặc trưng địa phương để giới thiệu với khách, nhất là trong lễ hội Lồng Tồng. Cốm làm từ nếp non, gói trong lá dong xanh như tăng thêm màu xanh của cốm và tỏa ra hương thơm của sữa lúa. Xôi nếp Khau Phạ dẻo thơm mà cầm trên tay không bị dính, bề mặt hạt xôi có lớp dầu làm nên vị béo ngậy hiếm có. Ngoài thổi xôi, gạo nếp Khau Phạ dùng để làm bánh trưng, bánh dày hay chế biến các món bánh khác cũng vô cùng thơm ngon. Rượu cần làm bằng nếp Khau Phạ thì ngon không thứ gì sánh nổi.

Bảo quản: Để gạo ở nơi khô ráo thoáng mát, tránh các loại động vật. Không để gạo ở những nơi có nhiệt độ cao, có ánh sáng trực tiếp.