DẦU LẠC ĐỎ, SẢN PHẨM OCOP LỤC YÊN - YÊN BÁI (OCOP)

Lạc là sản phẩm lâu đời của bà con người Tày, Nùng ở các xã Minh Xuân, Phan Thanh, Tân Lập, Minh Tiến, An Phú, Minh Chuẩn, Tô Mậu, Tân Lĩnh… của huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái.

Giống lạc đỏ và lạc trắng ở đây được gieo trồng thu hoạch trên những soi bãi đất pha cát ven hồ Thác Bà và sông Chảy, trên vùng đất núi cao giàu khoáng chất, nơi đầu nguồn nước tinh khiết, nên hạt lạc vừa rắn chắc, vừa có vị béo, ngậy thơm, khác hẳn các giống lạc trồng ở miền xuôi và các vùng đất khác.

Là loại hạt giàu chất dinh dưỡng và chất béo, nên từ bao đời nay, hạt lạc luôn được bà con nông dân, các gia đình nghèo nâng niu trân quý coi là thực phẩm thay thế cho thịt cá. 

Từ xa xưa những hạt lạc khó nhọc làm ra, đã được người dân địa phương biết dùng phương pháp thủ công bằng cách giã qua lạc rồi đem xôi chín sau đó đưa vào các túi vải và dùng các vật nặng như đá để ép ra thành dầu lạc dùng để chế biến món ăn gia đình thay cho mỡ động vật.

Phát huy truyền thống của người xưa, bà con nông dân ở xã Tân Lĩnh (huyện Lục Yên) đã liên kết sản xuất thành lập Hợp tác xã Thái Sơn và áp dụng khoa học kĩ thuật đưa vào sản xuất ra dầu lạc truyền thống bằng máy ép, lọc công suất lớn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tạo ra 2 sản phẩm (dầu lạc đỏ và dầu lạc trắng) như ngày nay với sản lượng trung bình 5.000 lít/năm.

Theo các nghiên cứu khoa học cho thấy, dầu thực vật được tinh chiết từ hạt lạc có chứa các chất dinh dưỡng có lợi cho hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, tim mạch và ngăn ngừa lão hóa,…. Các chất dinh dưỡng như lipit, vitamin và nhiều dưỡng chất khác có trong dầu lạc đều ở thể tự nhiên, dễ hấp thu và an toàn cho cơ thể.

Dầu lạc không chứa cholesterol nên được sử dụng thường xuyên cho bệnh nhân tim mạch, ngoài ra còn giúp chống lão hóa và làm đẹp dưỡng da khi kết hợp với các nguyên liệu khác.

Với hàm lượng chất béo chiếm khoảng 44 – 56%, gồm chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa đơn và đa. Các chất béo này đều có trong dầu lạc và rất có lợi cho cơ thể, khó có thể tổng hợp đồng thời ở một thực phẩm nào khác.

Sự kết hợp cùng lúc 2 chất béo này sẽ giúp cải thiện nồng độ Insulin trong máu, có lợi cho người bị tiểu đường. Đồng thời Insulin còn giúp cơ thể giữ mức đường huyết ổn định, an toàn, giảm hẳn các triệu chứng mù hay đoạn chi cho người bị tiểu đường

Trong dầu lạc ước tính có tới 22 – 30% lượng calo, trở thành nguồn protein thực vật phong phú nhất. Các axit amin trong protein này rất tốt cho sự tái tạo tế bào, phát triển cơ thể. Bên cạnh đó, tinh bột trong dầu lạc chiếm 13 – 16%; tuy không phải con số cao nhưng lại rất giàu đạm, chất xơ, chất béo, rất tốt cho người bị tiểu đường.

Đặc biệt, tinh dầu lạc còn có các hoạt tính sinh học và chất chống oxy hóa như: P-Coumaric acid và Resveratrol, có tác dụng giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim mạch; Phytosterols: làm giảm sự hấp thu cholesterol từ đường tiêu hóa.

Có rất nhiều cách để sử dụng dầu lạc:

1. Sử dụng trong nấu ăn
Dầu lạc chứa rất ít axit béo bão hòa và giàu các axit béo không bão hòa. Đó là lý do lý tưởng được sử dụng trong nấu ăn. Và chủ yếu được dùng cho các món chiên, xào, nướng.

2. Làm xà phòng
Bạn cũng có thể sử dụng dầu lạc để làm xà phòng. Và nhờ vào đặc tính điều hòa của nó, xà phòng làm từ dầu lạc có tác dụng tăng cường miễn dịch, sức khỏe cho da. Tuy nhiên, có một nhược điểm là xà phòng được làm dầu lạc rất nhanh bị ôi.

3. Dùng làm dầu diesel sinh học
Lạc (đậu phộng) có chứa hơn 50% là dầu, vì vậy dầu lạc có thể trong tương lai sẽ được sử dụng làm nhiên liệu thay thế. Có thể chi phí để sản xuất nguồn nhiên liệu từ lạc là khá cao.