“Cây xóa đói, giảm nghèo” cho nhiều hộ dân Đắk Nông
Đắk Nông là tỉnh nằm ở phía tây nam của Tây Nguyên, nơi có điều kiện tự nhiên thích hợp để trồng cây gấc phân tán trong dân và phát triển thành vùng chuyên canh theo hướng hàng hóa. Trước đây, người dân cũng đã trồng và phát triển cây gấc lai ở quy mô hộ gia đình, tuy nhiên do còn hạn chế trong kỹ thuật trồng, chăm sóc và quản lý nên việc trồng gấc của người dân không thể phát triển mạnh. Đặc biệt là chưa có sự liên kết giữa người trồng và doanh nghiệp nên sản phẩm gấc của người dân trồng ra chủ yếu tự tiêu thụ ở dạng quả tươi, do vậy cây gấc chưa thể trở thành cây trồng mang tính hàng hóa hay cây xóa đói giảm nghèo của tỉnh.
Sau khi trồng thử nghiệm thành công, Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Nam Hà (HTX Nam Hà) ở xã Tâm Thắng đã liên kết với hàng trăm hộ nông dân tại địa bàn để phát triển cây gấc với diện tích lớn, góp phần giúp nhiều người thoát nghèo. Năm 2013, HTX Nam Hà trồng thử nghiệm thành công 2 ha cây gấc, năng suất đạt 20 tấn/ha, với giá bán vào khoảng 6 triệu đồng/tấn. Thấy cây gấc mang lại hiệu quả kinh tế cao, HTX đã vận động nhiều nông dân cùng tham gia phát triển mô hình trồng gấc.
Trong giai đoạn đầu, HTX hỗ trợ nông dân 50% chi phí giống, phân bón vi sinh, riêng hộ nghèo hỗ trợ 100%. Việc làm ăn được HTX và nông dân ký hợp đồng chặt chẽ. Để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, HTX còn ký hợp đồng với Công ty TNHH Sản xuất dịch vụ - thương mại gấc Tây Nguyên. Vì vậy, việc mở rộng diện tích gấc rất thuận lợi, chỉ tính riêng hai huyện Chư Jút và Krông Nô, hiện đã có gần 500 hộ nông dân liên kết với HTX để phát triển vùng nguyên liệu với diện tích lên đến 600 ha. Ngoài ra, HTX còn liên kết phát triển thêm 1.400 ha gấc ở các tỉnh lân cận như: Đắk Lắk, Gia Lai và Bình Phước. Với việc có hướng đi đúng, phát triển hợp lý, HTX Nam Hà không những tạo ra chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp mà còn giải quyết việc làm cho rất nhiều lao động tại địa phương cũng như thu hút được cả doanh nghiệp từ bên ngoài vào liên kết đầu tư.
Nâng tầm giá trị các sản phẩm từ Gấc Đắk Nông
Cây gấc ngoài làm thực phẩm còn được sử dụng nhiều trong y học, nhất là làm nguyên liệu chế biến thực phẩm chức năng, được người tiêu dùng ưa chuộng. Vào năm 2002, một nhóm nhà khoa học Người Mỹ tìm thấy cây Gấc mọc hoang, sau khi thử nghiệm, họ nhận thấy rằng Gấc ở Tây Nguyên chứa nhiều hoạt chất giúp kéo dài tuổi thọ, tăng cường thể lực và thị lực hơn bất kể loại trái cây nào khác và đặt cho cái tên “Trái cây đến từ Thiên Đường”.
HTX Nam Hà tổ chức thu hoạch, chế biến với một quy trình đặc biệt để tạo ra các sản phẩm dầu gấc nguyên chất, hóa mỹ phẩm gấc, viên nang gấc, màng gấc, bột gấc đông lạnh, phở gấc, bún gấc, bánh tráng gấc…, rất tốt cho sức khỏe người tiêu dùng. Với phương châm “Sáng mắt đẹp da – nhà nhà vui khoẻ”, Nam Hà hiểu rằng: Thiên Đường không phải chốn xa xôi, mà ngay từ trái Gấc giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ. Trong đó, bún gấc là một trong những sản phẩm chủ lực của HTX. Sản phẩm bún gấc thiên nhiên của HTX được UBND tỉnh chứng nhận đạt OCOP hạng 3 sao vào năm 2021.
HTX Nam Hà đang xây dựng vùng nguyên liệu gấc đạt tiêu chuẩn LocalGAP để phục vụ xuất khẩu. Màng gấc là phần dinh dưỡng tinh túy nhất của quả gấc, đây cũng là nguyên liệu được đối tác nước ngoài nhập khẩu của HTX Nam Hà để làm dược liệu. Xuất khẩu các sản phẩm từ gấc của HTX Nam Hà đã và đang khẳng định sự đa dạng về nông sản của Đắk Nông trên thị trường quốc tế.