Dì Lanh, hình ảnh một người phụ nữ bình dị như bao người phụ nữ khác ở miền biển Duy Hải. Quanh năm đội nón tay cầm gậy thành thạo đảo chượp để cho ra những hũ mắm cá cơm trọn vẹn hương vị, dậy mùi thơm nồng của biển. Tuy không xuất thân từ làng nghề làm nước mắm nổi tiếng nhưng Dì Lanh lại bén duyên với cái lửa nghề làm mắm truyền thống của người Việt. Ở Dì Lanh, có một bí quyết muối mắm từ cá cơm rất đặc trưng mà không phải ở đâu cũng cho ra được những hũ mắm cá cơm tươi ngon mang trọn vẹn hương vị như vậy.

Mắm cá cơm là một món ăn phổ biến trong những bữa cơm của người xứ Quảng. Để làm ra hũ mắm cá cơm thơm ngon thì phải trải qua nhiều công đoạn công phu và tỉ mỉ từ khâu chọn nguyên liệu đến cách muối, cách gia vị, đảo chượp. Trước hết là khâu chọn nguyên liệu, những con cá cơm đỏ tươi rói thu mua từ ngư dân đánh bắt vào bờ lúc sáng sớm, được làm sạch, chọn lọc lại kỹ lưỡng để cho ra nguyên liệu cá cơm hảo hạng nhất, phải là loại cá nhỏ, con to chỉ bằng ngón út vừa dày vừa chắc thịt thì muối thơm hơn các loại cá khác. Muối để muối mắm là loại muối tinh khiết từ vùng làm muối Sa Huỳnh đã lưu kho ít nhất một năm để bốc hết những tạp khí. Công đoạn ướp chượp đòi hỏi đôi tay người làm nghề phải nhanh, đều tay thoăn thoắt để muối có thể thấm đều vào từng thớ thịt của cá mà vẫn giữ được nguyên vẹn sự tươi ngon của cá cơm. Thời gian để mắm chín khoảng 9 – 14 tháng. Mắm cá cơm Dì Lanh có màu nâu hơi ửng đỏ tự nhiên, thơm nồng, nếm thì có vị ngọt của cá, mặn của muối và hơi cay của ớt, tỏi… Nhìn cách làm mắm cá cơm tuy khá đơn giản nhưng nếu những ai không quen cách làm hoặc không biết bí quyết thực sự sẽ không thể nào làm ra được một hũ cá cơm thơm ngon, đậm đà, giữ trọn vẹn hương vị biển cả. Trước đây, mắm cá cơm Dì Lanh chỉ làm ra, phục vụ nhu cầu của gia đình, bán lẻ ở các chợ dân sinh. Nhưng dần dần sản phẩm mắm cá cơm của Dì Lanh trở nên nức tiếng, không chỉ hiện diện trong nhiều bữa ăn, thực đơn của nhiều gia đình, quán ăn, nhà hàng xứ Quảng mà còn được người tiêu dùng trong cả nước ưa chuộng và được xem là sản phẩm đặc trưng phục vụ khách du lịch.

Mắm nêm Dì Lanh hy vọng, theo dòng chảy của thời gian, thì nghề làm mắm truyền thống vẫn luôn được lưu giữ, trân trọng và phát triển nghề làm mắm truyền thống của người con Xứ Quảng.